CENAZE ADETLERİ



Anadolu insanının tipik özelliklerinden birisi şüphesiz ki, yardımlaşmadır. Bu yardımlaşma olayı, özellikle ölüm alayında kendini gösterir. Kara haber alınır alınmaz herkes elele verir, dargın olunsa dahi yardımlaşılır. Üzüntüler paylaşılır, bir yandan da defin işlemleri sürdürülür. Cenaze defni, yöre halkı arasındaki; birlik, beraberlik ve dayanışma duygularının yoğun olarak yaşandığı adetlerdendir. Cenaze olayı esnasında tam bir görev dağılımı yapılır. iletişim ve ulaşım araçlarının olmadığı ve yetersiz olduğu yıllarda dahi, cenaze ilanının hızlı ve seri bir şekilde yapıldığı bilinmektedir.

Civar yerleşim yerlerine ve cenazenin yakını bulunan yerleşim yerlerine haber gönderilir. Cenaze'nin uzaktaki yakınlarının gelmesiyle, sala sesleri yükselir. Cenaze evi adeta mahşeri kalabalığa dönüşür. Herkes üzerine düşen vazifeyi hakkıyla yapmaya çalışır. Gençlerin yapacağı iş ise, mezarlığa hareket ederek, mezarı hazırlamaktır. Cenaze yıkanınca, Musalla Taşı'na, bazen de camii avlusuna getirilir. Toplu halde kılınan cenaze namazının ardından "Merhuma. hakkınızı helal ediniz" denilerek, helallik dilenir ve mezarlığa hareket edilir. Bazen omuzlarla, bazen de cenaze aracıyla taşınan mevta, dualar eşliğinde ebedi istirahatgahına defnedilir. Cenazenin ardından ağıtlar yakılır, yaslar tutulur. Mevtanın genç yaşta, nişanlılı, yeni evli ve askerde ölmesi gibi durumlarda yas tutma süresi oldukça uzar. Eğlenceler ve düğünler mümkün olduğu kadar kısıtlanır.

Müteakiben, tekrar cenaze evine gelinerek, din görevlisi veya Kur'an-ı Kerim bilen biri tarafından kısa bir bölüm (aşr-ı şerif) okunarak, dualar edilir ve taziyetler bildirilir. Cenaze evine bir kaç gün süreyle yemek taşınır. Daha sonra, "Devir" işlemi yapılmak üzere camii'e veya her hangi bir eve toplanılır. Cenaze velisi tarafından, günahlarına keffaret olarak verilmesi adet olunan ve fakirlere dağıtılması gereken para, din görevlileri tarafından "lskat-ı Salat" işlemi çerçevesinde paylaştırılır. Bu nakitten, defin esnasında su getiren, yıkayan, sala veren, köylere ölüm haberi götüren gibi konularda yardım edenler de isterlerse faydalanmaktadır. Cenazenin defnini takip eden ilk Cuma günü veya her hangi bir gün "Ölü Helvası" adıyla toplu bir yemek verilir. Kimi zamanda, mevlit okutulur.